หากมองจากจุดชมวิวดอยกิ่วลมมาทางด้านทิศตะวันตกแล้ว นี่คือทะเลภูเขา อ.ปางมะผ้า ดินแดนแห่งถ้ำที่แฝงตัวอยู่ทุกซอก ทั้งเล็กใหญ่แคบยาว ตกสำรวจหรือเข้าไม่ถึงเป็นร้อย ๆ ถ้ำ
เราจะพาไปค้นหาถ้ำที่สองเท้าก้าวไปได้ เป็นทริปแบบไม่ลำบากแต่ตื่นตาตื่นใจ ไม่ต้องบุกบ่าฝ่าดงมากนัก แค่พอเรียกว่าชีวิตคือการผจญภัย แต่ก็ไม่ถึงกับเสี่ยงไปที่ไม่รู้ อยู่ในกรอบของคำว่า “มาเที่ยว”
ก็จะได้เพิ่มการเดินทางอีกแนวหนึ่ง ส่วนบางถ้ำระดับยาก ๆ แค่พอแนะนำให้ข้อมูลเบื้องต้นไว้กว้าง ๆ ไม่ถึงกับระดับสำรวจ อาจไม่ต้องไปทุกที่มีทุกอย่าง แต่จะแถมด้วยแหล่งที่กินเสริมที่พักมาอัพเดทข้อมูลกัน
เป็นโพสต์หนัก ๆ จัดเต็มเรื่องถ้ำ สำหรับผู้ชื่นชอบการผจญภัย ค้นพบสิ่งใหม่ ๆ ชอบความแตกต่าง เผื่อว่าอยากมาทิ้งตัวพักผ่อนหลบมุมอยู่ใน อ.ปางมะผ้า
ถ้ำแม่ละนา
เป็นถ้ำที่ยาว 12 กม ตั้งอยู่ในพื้นที่ บ้านแม่ละนา ชุมชนเก่าแก่ของชาวไทใหญ่ ปากถ้ำอยู่ห่างจากหมู่บ้านประมาณ 4 กม เดินเท้าพอเหนื่อยสัก 1 ชั่วโมง มีลำน้ำแม่ละนา ที่เป็นสายน้ำหลักของชุมชนนี้ หมุดตัวไหลลงไปในถ้ำ
แน่นอนจะเข้าไปก็ต้องเปียกกันล่ะ ปีนป่ายปากถ้ำชมช่วงต้น ๆ สนุกตื่นเต้นก็พอครับ หรือจะผจญภัยไปลึกกว่านี้ก็ต้องมีอุปกรณ์เสริมเพื่อความปลอดภัย และต้องว่ายน้ำเป็น
ติดต่อหาไกด์ชาวบ้านไปนะครับ อย่าเข้าไปในถ้ำเอง
แบบว่าแต่ละถ้ำ ไม่มีหน่วยงานไหนมาดูแล พัฒนาออกแบบ ความปลอดภัย ก่อนเปิดให้เที่ยวเต็มรูปแบบ พอเกิดปัญหาก็จะเจอการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าแบบที่ผ่านมา
บางแห่งก็แค่โปรโมทให้เที่ยวชม นิยมมาก็ได้ตั้งหน่วยงานขยายกิจการ จะสำรวจตรวจตราไม่มีหรอกครับ พอนักท่องเที่ยวหลงไปติดออกไม่ได้ ทีนี้ล่ะดราม่าเลย
สำหรับนักผจญภัยที่จะเดินทะลุถ้ำ 12 กม ต้องเตรียมพร้อมล่วงหน้ามาก ๆ ถ้ำแม่ละนาสามารถเดินทะลุได้ช่วงฤดูร้อนคาบเกี่ยว เดือนเมษายน เท่านั้น
ถ้ามีประสบการณ์ท่องเที่ยวผจญภัย เดินป่าอะไรมาบ้างก็เข้าท่า ฟิตร่างกายมาให้พร้อม ติดต่อมาที่หมู่บ้านแม่ละลาโดยตรงมาล่วงหน้า สำหรับสายบู้ ..
ชาวบ้านชำนาญเส้นทางและแข็งแรงหลายคน ขนกันไปให้เต็มอัตราศึกเลย ผมมักจะขอ พี่ศักดิ์ ไปช่วยทุกกรณี ไม่ไว่าฝรั่งหัวดำหัวแดง แกแข็งแกร่งมาก พูดน้อยและต่อยหนักด้วย
การเดินทางจะเริ่มเดินตอนค่ำ เพื่อไม่ให้หลงเวลา เพราะในถ้ำมืดสนิท จะใช้เวลาเดิน 1 คืน รายละเอียดค่อนข้างเยอะ ต้องขอข้ามไปก่อน
ตัวอย่างโปรแกรมเดินทาง
เที่ยวแบบสบาย ๆ สไตล์อีซี่ทริป ให้มาบ้านแม่ละนานี้แบบ 3 วัน 2 คืน ที่พักแบบโฮมเสตย์มีให้บริการหลายหลังคาเรือน พร้อมเมนูอาหารแบบไทใหญ่ สด ปลอดสาร และอร่อยมาก
จะติดต่อล่วงหน้าหรือจะมาแบบ walk-in ได้ทั้งนั้น หรือจะพักแบบฝรั่ง ก็มีเกสท์เฮ้าส์รุ่นบุกเบิกแห่งเดียวของพี่เมี๊ยะ Mae Lana Garden Home ที่เป็นขวัญใจนักเดินทาง มีหลายแบบหลายราคา
ปกติผมนอนบ้านลุงบุญ แต่ไปฝากท้องเวลาหิวบ้านพี่อร อร่อยมาก .. ถ้ามาเป็นไกด์มาทำงาน หนีไม่พ้น บ้านหนานจำรูญ ถ้าไม่อยู่ก็นอน วัดแม่ละนา สะดวกสบายใหญ่มาก ร้านค้าพี่เมี๊ยะก็อยู่หน้าวัด เติมพลังได้ตลอด
ควรมาถึงบ้านแม่ละนาประมาณบ่ายแก่ ๆ ก็เหมาะมาก แสงกำลังสวยเหมาะกับการถ่ายรูปทิวทัศน์ จะได้มาชมวิถีชีวิตและกิจกรรมรอบ ๆ หมู่บ้าน ที่พักมีแบบโฮมเสตย์และเกสท์เฮ้าส์
เริ่มทริปเที่ยวถ้ำ โดยไกด์ชาวบ้านพาไปสำรวจถ้ำกัน ให้เจ้าบ้านเตรียมอาหารกลางวันไปปิคนิคก็เหมาะมาก นอกจากนี้ระหว่างทางไปถ้ำแม่ละนา ก็มีถ้ำเล็ก ๆ อีก 2 แห่ง น่าสนใจมาก สวยดี เข้าเที่ยวชมได้ปลอดภัย
โดยมากผมเลือกแวะ ถ้ำปะการัง เป็นรายการเสริม ดูปากถ้ำเป็นทางการหน่อย ส่วน ถ้ำเพชร อยู่ริมถนนเลย ต้องปีนขึ้นกันตั้งเริามเลย ประมาณว่าแค่นี้ก็ครึ่งวันแล้วครับ
เรากะเวลาเดินเข้าถ้ำแม่ละนากันไว้สัก 30 – 45 นาที พอได้ระยะทางชมความงดงามของถ้ำ อิ่มตาอิ่มใจแล้วก็เดินกลับออกมา รวม ๆ ไม่เกิน 2 ชั่วโมง พอตื่นเต้น
ระหว่างสำรวจถ้ำ ก็ทำตามคำแนะนำของไกด์ ปลอดภัยดี แม้ว่าจะเป็นถ้ำที่สำรวจไว้แล้วก็ตาม แต่ไม่ได้ปรุงแต่งให้เที่ยวกันแบบทั่วไป ไม่ถึงขนาดสายบู้ สายเขียวก็เที่ยวได้
หลังจากผจญภัยก็ออกมาปิคนิคอาหารกลางวันกัน ขากลับจะเดินลัดข้ามหุบเขาแล้วลงเนินมาทางทุ่งนาข้าวสวยงามมาก องศาพระอาทิตย์จะอยู่ด้านหลังพอดี ถ่ายรูปสวยเลย ฟ้าเป็นฟ้า อยู่ที่ว่าใครมาฤดูไหน ถ้านาข้าวเขียว ๆ ก็ประมาณสิงหาคม ส่วนพฤศจิกายนก็เป็นทุ่งรวงทองอร่ามมาก
ถ้าเราเลือกเดินลัดคันนาช่วงเช้าก่อนไปถ้ำก็อีกโมเม้นท์หนึ่ง หรือจะเลือกเดินไปกลับทั้งเช้าบ่ายก็เอาที่สบายใจ ปกติเช้าเราเดินตามถนนเล็ก ๆ ชมวิวอีกมุมหนึ่งไปตามถนน
หลังจากกลับถึงบ้านพัก เย็น ๆ มานั่งระเบียงบ้านชมวิวเพลิน ๆ หรือจะนวดแผนโบราณก็จับจองบอกกล่าวล่วงหน้าไว้ก่อน จะอบสมุนไพรก็สุดยอดนะ
ตอนเช้าเราออกมาใส่บาตรถ่ายรูปกัน เดินเล่นพักผ่อนสบาย ๆ หรือผู้ที่ชื่นชอบสายหมอก ตอนเช้ามืดจะแว้นไปบ้านจ่าโบ ก็แค่ 2 – 3 กม เดินไปก็ยังไหว ขากลับเดินทางลัดลงมา เสร็จก็เก็บของออกเดินทาง แล้วแต่ทริปจะไปไหน
ขอบอกว่า บ้านแม่ละนา อยู่ในกลางหุบเขา ที่ราบทุ่งนา มีสายน้ำไหลผ่านกลางหมู่บ้าน อากาศหน้าเย็นตลอดปี หน้าหนาวเรียกว่าเย็นยะเยือก การันตีความเย็นทุกฤดูกาล
ต่อไปเป็นถ้ำขนาดเล็ก 2 แห่ง คือ ถ้ำปะการัง และ ถ้ำเพชร อยู่ระหว่างเดินไป ถ้ำแม่ละนา เรามักแวะกันให้เต็มอิ่มกันไปเลย
ถ้ำปะการัง
สวยแปลกและหลากหลาย เป็นอะไรที่น่าแวะและใช้เวลาไม่มาก มีบันไดที่ชาวบ้านทำทางลงเอาไว้ ปากถ้ำดูแคบแต่เดินลงไปแล้วกว้าง ถ้ำลึกพอประมาณ แต่ละช่วงก็มีหินงอกหินย้อยแต่ละรูปแบบตามลักษณะของถ้ำ ไม่มีนักท่องเที่ยวเลย ผลกระทบน้อยมาก
ถ้ำเพชร
อยู่ริมถนนเลยครับ ปากถ้ำเป็นหน้าผาหินไม่สูงพอปีนได้ เป็นถ้ำขนาดเล็ก ๆ ผนังถ้ำเป็นริ้วผลึกแดง ๆ ตามแร่ธาตุที่กำเนิด ถ้ายังไหวและไม่รีบร้อน จัดไปอีกสักดอกเลยครับ
ถ้ำผีแมน
อยู่ในพื้นที่บ้านจ่าโบ ที่หลายคนมาเที่ยวที่หมู่บ้านนี้แล้วไม่ได้เดินไป สามารถเพิ่มในรายการเดินทางได้ หากมาบ้านแม่ละนา เดินเท้าจากบ้านจ่าโบประมาณ 20 นาที ตัวถ้ำอยู่บนหน้าผาสูง ต้องเดินขึ้นบันไดไม้ไปอีก 1 หอบ โลงไม้และโครงกระดูกยังอยู่ที่เดิม (ปัจจุบันอัพเดทอีกครั้งเอานะ)
ถ้ำผีแมนมีหลายแห่งใน อ.ปางมะผ้า สิ่งที่น่าฉงนคือ ในสมัยก่อน 2,000 ปี นั้นเอาโลงไม้ขนาดใหญ่ขึ้นมาได้อย่างไร ไว้ถ้าได้ไปกับผมจะเฉลยให้ฟังครับ
ถ้ำน้ำบ่อผี
อยู่ในพื้นที่ บ้านหลุกข้าวหลาม เป็นหมู่บ้านในหุบเขาที่มีเสน่ห์เวลามองลงมาจากถนนใหญ่ ฉากหลังมีภูเขารูปร่างแปลกตา ซึ่งก็คือ ถ้ำน้ำบ่อผี
ถ้ำนี้ต้องขอข้ามรายละเอียดไปก่อน เป็นโพรงถ้ำขนาดใหญ่ที่ต้องไต่เชือกโรยตัวลงไป ผมไม่มีทีมงานและอุปกรณ์ งบจำกัด ไม่ได้ติดต่อหน่วยงานไหนมาล่วงหน้า เดี๋ยวจะหาคลิป พี่ติ๊ก เจษฎา ไว้ให้ดูไปก่อนครับ
ถ้ำแสงจันทร์ (ผีแมน)
อยู่ริมถนน 1095 เช่นกันครับ แต่ไม่มีใครแวะ เดิมเป็นที่ผจญภัยของทัวร์แอดเวนเจอร์ จอดมอเตอร์ไซค์แล้วก็เดินถือไฟฉายขึ้นไปเองเลยครับ 50 ม งูเยอะ บางฤดูป่าหญ้าปากถ้ำรกมาก
ต่อมาเขาพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยว สำนักงาน ที่เก็บเงิน ที่จอดรถ ห้องน้ำพร้อม แต่ก็ไม่มีใครแวะอยู่ดี (ศึกษามาดีมาก) ถ้านักผจญภัยท่านใดมีจิตศรัทธากรุณาแวะด้วย
ตอนนี้เขาใช้ชื่อว่า ถ้ำผีแมน นะครับ และดูเหมือนว่าทุกอย่างกำลังพัฒนาเป็นแหล่งเสื่อมโทรม ผ่านไปมาจะคอยอัพเดทให้
ถ้ำผามอน
จริง ๆ แล้วเป็นอะไรที่สะดวกมาก เพราะอยู่ริมถนน 1095 บริเวณจุดตรวจพอดีเลย ที่จอดรถทั้ง 2 ฝั่งแบบกว้างขวางพร้อมคนยืนเฝ้าเพี้ยบ ห้องน้ำมากมายชายหญิงเปอเลอะเปอเต๋อ
ปากถ้ำเดินเข้าไปนิดเดียว ดูลึกลับจน่าสนใจ ค้นพบก็มาเนิ่นนาน ติดป้ายไว้ก็นานโขอยู่ เตรียมพื้นที่ไปมา แต่ไม่เปิดเข้าชมสักทีจ้า
ถ้ำลอด
ผมเขียนไว้อีกบทความหนึ่ง เพราะเป็นถ้ำยอดนิยมตลอดกาล ตามกันไปอ่านได้ครับ
ผจญภัยเล็ก ๆ ที่ถ้ำลอด
ถ้ำลอดเป็นโถงถ้ำขนาดใหญ่ เพดานถ้ำสูง 50 ม ตัวถ้ำมีลำน้ำลางไหลผ่าน
เตรียมตัวเที่ยวถ้ำ
อุปกรณ์ / เสื้อผ้า / รองเท้า